Πανελλήνιες: Συμβουλές και tips για αποτελεσματικό διάβασμα

Οι πανελλήνιες εξετάσεις πλησιάζουν και είναι λογικό να υπάρχει άγχος. Πολλοί τελειόφοιτοι του λυκείου, δυσκολεύονται να οργανώσουν το διάβασμα τους με αποτέλεσμα να πελαγώνουν. Στο άρθρο που ακολουθεί, συλλέξαμε tips και συμβουλές για πιο αποτελεσματικό διάβασμα και πως να αποβάλλεται το άγχος των Πανελλαδικών εξετάσεων.

Το άγχος των Πανελληνίων

Έφτασες αισίως στη τελευταία τάξη του λυκείου και πρέπει να αποφασίσεις ‘τι θέλεις να γίνεις όταν θα μεγαλώσεις;’. Για πολλούς μαθητές, αύτη είναι μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής τους. Υπάρχει άγχος, πολύ πίεση και αυτό συμβάλει, δυστυχώς, αρνητικά στην προετοιμασία για τις Πανελλήνιες.

Οι Πανελλαδικές εξετάσεις είναι η πύλη που θα οδηγήσει στη φοιτητική ζωή και, κατ’ επέκταση, στην ενηλικίωση. Και είναι μια πύλη που, αν τη περάσεις, θα ανακαλύψεις ένα τρομερά ενδιαφέρον κόσμο.

Τα φοιτητικά χρόνια είναι πλάστες χαρακτήρων, περίοδος ανακάλυψης και πειραματισμού. Και το πρώτο βήμα που έχεις να κάνεις είναι να μελετήσεις και να προετοιμαστείς κατάλληλα.

Ποιος είναι ο δικός σου τρόπος διαβάσματος

Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, θα πρέπει να ξέρεις ποιος είναι ο δικός σου τρόπος διαβάσματος. Μπορεί, μέχρι τώρα, να τον έχεις ανακαλύψει. Μπορεί και όχι. Δεν πειράζει. Δεν είναι αργά.

Οι τρόποι διαβάσματος είναι οι ακόλουθοι:

1. Οπτικός τρόπος: Σε αυτό τον τρόπο διαβάσματος ανήκουν τα άτομα που έχουν κυρίως ‘φωτογραφική’ μνήμη. Βλέπεις κάτι μια φορά και το θυμάσαι για καιρό; Προτιμάς να κάθεσαι στα πρώτα θρανία για να μην αποσπά τίποτα το οπτικό σου πεδίο; Αν ναι, τότε ο δικός σου τρόπος μάθησης είναι ο οπτικός.
2. Ακουστικός τρόπος: Ακούς κάτι μια φορά και σου μένει; Προτιμάς τα audio books από τα κανονικά βιβλία; Σου είναι πιο εύκολο να αφομοιώσεις πληροφορίες αν σου τις δίνουν προφορικά; Αν ναι, τότε είσαι ακουστικός τύπος μαθητή.
3. Ανάγνωση / Γραφή: Κρατάς πάντα σημειώσεις; Διαβάζεις ένα κείμενο μια ή δυο φορές και καταφέρνεις να κρατήσεις πληροφορίες στη μνήμη σου; Μπορείς να θυμηθείς κάθε σημείωση που έχεις κρατήσει; Αν ναι, ο δικός σου τρόπος διαβάσματος είναι αυτός. Διαβάζω και γράφω.
4. Κιναισθητικός τρόπος: Σου αρέσει να συμμετέχεις μέσα στη τάξη σε συζητήσεις με τον καθηγητή σου; Προτιμάς να αναλύεις το μάθημα φωναχτά σε μέλη της οικογένειας σου; Συνδέεις τις πληροφορίες με προσωπικές σου εμπειρίες ή συναισθήματα; Αν ναι, τότε ανήκεις σε αύτη τη κατηγορία.

Τι πρέπει να κάνεις ανάλογα με τον τρόπο διαβάσματος που προτιμάς

Αν ανήκεις στον οπτικό τρόπο μάθησης τότε:

• Οργάνωσε το χώρο σου. Αν το γραφείο σου είναι οργανωμένο και καθαρό τότε τίποτα δε θα σου αποσπάσει την προσοχή. Αν έχεις από την αρχή ό,τι χρειάζεσαι δίπλα σου τότε δε θα χρειαστεί να σταματήσεις το διάβασμα σου.
• Οργάνωσε το διάβασμα σου. Φτιάξε κάρτες, ερωτηματολόγια, σύλλεξε όλες τις σημειώσεις σου, ομαδοποίησέ τες, δημιούργησε οπτικά ερεθίσματα. Χρησιμοποίησε μαρκαδόρους, διαφορετικά χρώματα στυλό και post-it σημειώσεις. Φτιάξε πίνακες και διαγράμματα. Μπορεί να σου πάρει παραπάνω χρόνο αλλά το θέμα είναι να κάνεις το διάβασμα πιο εύκολο για σένα και, ίσως, πιο διασκεδαστικό.

Αν ανήκεις στον ακουστικό τρόπο μάθησης τότε:

• Διάβασε χωρίς μουσική και προσπάθησε να μην έχει φασαρία στο χώρο σου. Αν δεν είναι εφικτό να έχεις ένα ήσυχο περιβάλλον, σκέψου τις ωτοασπίδες.
• Διάβασε φωναχτά την ύλη. Ηχογράφησε τον εαυτό σου.
• Ζήτα από κάποιο μέλος της οικογένειας σου ή από κάποιο φίλο/φίλη να σε βοηθήσει. Ζήτα τους να σου διαβάσουν φωναχτά ένα κεφάλαιο που σε δυσκολεύει ή ζήτα τους απλά να σε ακούσουν καθώς απαγγέλεις την ύλη σου.
• Μετέτρεψε τις σημειώσεις του σε ακουστικό υλικό.

Αν ανήκεις στον τρόπο Ανάγνωση / Γραφή τότε:

• Πάρε τετράδια και ξεκίνα. Γράψε, με δικά σου λόγια, την ύλη. Αντέγραψε ακριβώς νόμους, κανόνες και έννοιες που πρέπει να αποστηθίσεις.
• Φτιάξε κάρτες, σχεδιαγράμματα, καρτέλες, πίνακες. Μπορεί να είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, και ίσως κουραστική, αλλά στο τέλος θα έχεις αποστηθίσει περισσότερα.

Αν ανήκεις στον κιναισθητικό τρόπο μάθησης τότε:

• Ζήτα από κάποιο μέλος της οικογένειάς σου να ‘παίξει’ το ρόλο του μαθητή και δίδαξέ του εσύ την ύλη.
• Σημείωσε δικές σου ερωτήσεις και απάντησέ τες φωναχτά, λες και έχεις κοινό.
• Ζήτα, από κάποιο δικό σου άτομο, να ξεκινήσετε μια συζήτηση όπου θα αναλύεται την ύλη των μαθημάτων.

Συμβουλές και tips για πιο αποτελεσματικό διάβασμα

Αφού βρήκες τον τρόπο μάθησης που σε εξυπηρετεί, ας δούμε μερικές γενικές συμβουλές που θα σου φανούν χρήσιμες.

1. Χρόνος

Πολλά άτομα προτιμούν να διαβάζουν το πρωί. Κάποια άλλα το βράδυ. Οι απόψεις διίστανται ως προς ποια είναι η κατάλληλη ώρα μέσα στην ημέρα.

Σύμφωνα με έρευνες, τις πρωινές ώρες ο εγκέφαλος μας έχει τη δυνατότητα να κάνει πιο περίπλοκα πράγματα όπως είναι η ανάγνωση, η κατανόηση, η απομνημόνευση και η επίλυση προβλημάτων. Άλλοι, πάλι, υποστηρίζουν ότι από τη στιγμή που ξυπνάμε, ο εγκέφαλος μας χρειάζεται μερικές ώρες μέχρι να είναι σε θέση να αφομοιώσει πληροφορίες.

Από τη πλευρά της ψυχολογίας, ο εγκέφαλος μας είναι προγραμματισμένος, τις πρωινές ώρες, να λαμβάνει και να δέχεται πληθώρα πληροφοριών.

Στον αντίποδα, τις βραδινές ώρες, ο εγκέφαλος όχι μόνο μπορεί να αφομοιώσει πιο γρήγορα τις πληροφορίες αυτές αλλά τις συνδυάζει κιόλας με άλλα γεγονότα.

Η καλύτερη δυνατή συμβουλή που μπορούμε να σου δώσουμε, σύμφωνα με τις παραπάνω πληροφορίες, είναι να διαβάζεις σε διάφορες στιγμές της ημέρας. Χώρισε το διάβασμά σου. Παραδείγματος χάρη, μπορείς να διαβάζεις κάποιες ώρες το πρωί και κάποιες το απόγευμα. Φτιάξε ένα χρονοδιάγραμμα.

Μη ξεχνάς να κάνεις διαλλείματα κατά τη διάρκεια του διαβάσματός σου. Ο εγκέφαλος μας χρειάζεται ξεκούραση για να καταφέρει να αφομοιώσει τις πληροφορίες που του δίνουμε. Υπάρχουν τεχνικές που μπορούν να σε βοηθήσουν να χτίσεις σωστά το χρόνο σου. Παραδείγματος χάριν, η Τεχνική Pomodoro.

Τώρα, αν σου είναι πιο εύκολο να διαβάζεις το βράδυ ή πολύ νωρίς το πρωί, συνέχισε έτσι. Ο κάθε άνθρωπος λειτουργεί διαφορετικά. Το θέμα είναι να βρεις τον καταλληλότερο χρόνο μέσα στην ημέρα και να τον εκμεταλλευτείς όσο πιο παραγωγικά γίνεται.

2. Χώρος

Είναι πολύ σημαντικό να έχεις το χώρο σου. Είτε είναι το δωμάτιο σου, είτε είναι το σαλόνι σου. Ακόμα και ένα γειτονικό καφέ μπορεί να γίνει το καταφύγιο σου τις ώρες που διαβάζεις.

Ξεκίνησε, βρίσκοντας το χώρο σου. Προσπάθησε να τον κρατάς καθαρό και ελεύθερο από το οτιδήποτε μπορεί να σου αποσπάσει τη προσοχή. Προσπάθησε να μην αλλάζεις συχνά το χώρο. Έχε πάντα δίπλα σου όλα όσα θα χρειαστείς κατά τη διάρκεια του διαβάσματος. Από τα βιβλία σου μέχρι ένα μπουκάλι νερό. Έτσι, δε θα χρειαστεί να διακόψεις τη ροή του διαβάσματός σου.

3. Τεχνολογία

Η τεχνολογία είναι ένα σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Κατά τη διάρκεια του διαβάσματος, όμως, καλό θα ήταν να την απομακρύνεις. Είναι πολύ εύκολο να σου αποσπάσει την προσοχή και να χάσεις πολύτιμο χρόνο αλλά και τη συγκέντρωση σου. Δεν θα γίνει απολύτως τίποτα αν δεν μπεις στο Tik Tok ή στο Instagram για μερικές ώρες.

Σε περίπτωση που έχεις στον υπολογιστή σου σημειώσεις των μαθημάτων, εκτύπωσέ τες. Αν δεν μπορείς, κλείσε το ίντερνετ. Κάνε το ίδιο και με το κινητό σου. Κλείσε το Wi-Fi. Τρόποι υπάρχουν αρκεί να υπάρχει θέληση.

4. Νους υγιής εν σώματι υγιεί

Το στρες και η πίεση των εξετάσεων επηρεάζει τόσο το πνεύμα όσο και το σώμα. Πολλοί μαθητές δεν τρώνε κανονικά, πίνουν πολύ καφέ ή άλλα ροφήματα με καφεΐνη. Δεν κοιμούνται κανονικά, δε γυμνάζονται καθόλου και τρώνε βιαστικά.

Όλα αυτά λειτουργούν αρνητικά. Για αυτό, καλό είναι να φροντίζεις τα γεύματα σου να είναι πλήρη και θρεπτικά. Μείωσε τον καφέ και απέφυγε το γρήγορο και ανθυγιεινό φαγητό. Βάλε στη διατροφή σου φρούτα, λαχανικά και μέλι. Φάε σοκολάτα, με μέτρο πάντα, καθώς βοηθά στη μνήμη. Όπως και τα καρύδια και το ψάρι. Πίνε πολλά υγρά και φρόντιζε να γυμνάζεσαι. Πήγαινε για έναν περίπατο. Κάνε ένα τέταρτο γυμναστική την ημέρα. Αφιέρωσε λίγο χρόνο στο σώμα σου. Πάρε βιταμίνες.

Φρόντισε να κοιμάσαι φυσιολογικές ώρες. Μην πιέζεις το μυαλό σου. Κάνε διαλλείματα και προσπάθησε να ξεκουράζεσαι. Δεν θα καταφέρεις να μάθεις περισσότερα αν ο εγκέφαλος σου κουραστεί.

Ταυτόχρονα, φρόντισε τη ψυχική σου υγεία. Μείωσε το στρες, μην αγχώνεσαι. Αντιμετώπισε το άγχος σου. Δεν είναι το τέλος του κόσμου. Κάνε ότι καλύτερο μπορείς. Δώσε στον εαυτό σου κάποιες στιγμές χαλάρωσης. Δεν είναι ανάγκη να σκέφτεσαι κάθε λεπτό της ημέρας τις εξετάσεις. Αν νιώσεις ότι πνίγεσαι, μίλα με δικούς σου ανθρώπους. Μη γίνεσαι σκληρός και απόλυτος με τον εαυτό σου. Μάθε τα όρια σου και τις δυνατότητες σου. Δώσε στον εαυτό σου το χρόνο που χρειάζεται.

5. Ζήτα βοήθεια

Δεν είναι κακό να ζητήσεις βοήθεια από την οικογένεια σου ή από φίλους. Αν δε μπορείς να καταλάβεις κάτι ή θέλεις να ελέγξεις αν όντως έμαθες κάτι σωστά, απευθύνσου σε άτομα που εμπιστεύεσαι.

Διάβασε με παρέα. Δύο μυαλά είναι καλύτερα από ένα. Μέσα σε μια συζήτηση με κάποιο φίλο μπορεί να ανακαλύψεις νέους τρόπους διαβάσματος, να καλύψεις κενά και να κάνεις την όλη διαδικασία πολύ πιο ευχάριστη. Αντάλλαξε σημειώσεις. Μπορεί να εντοπίσεις κάποιες ελλείψεις στις δικές σου και να καλύψεις κάποιο κενό. Προσοχή όμως, όταν λέμε διάβασμα εννοούμε διάβασμα.

6. Βάλε στόχους

Μετά το πέρας των πανελληνίων, και αφού έχεις περάσει στη σχολή που επιθυμείς, θα ξεκινήσει η φοιτητική σου ζωή. Τα φοιτητικά χρόνια δεν συγκρίνονται με τίποτα. Σκέψου αυτό όσο προετοιμάζεσαι για τις πανελλαδικές. Σκέψου όλα όσα θα ζήσεις. Σκέψου τις γνώσεις που θα πάρεις, τις εμπειρίες που θα ζήσεις και τις μοναδικές στιγμές. Σκέψου το σπίτι που θα νοικιάσεις ή την εστία που θα μπεις. Τα πάρτι, τη διασκέδαση, τις φιλίες.

Σκέψου πόσο περήφανοι θα είναι οι δικοί σου αλλά και εσύ με τον εαυτό σου. Θέσε στόχους. Κοίτα το μέλλον και δούλεψε με σκοπό να κάνεις αυτό το μέλλον πραγματικότητα.

Σπούδασε αυτό που πραγματικά θες. Επέλεξε μια σχολή που σε ενθουσιάζει. Ένα κλάδο που αγαπάς. Όταν βάζουμε στόχους που πραγματικά θέλουμε να πετύχουμε, τότε, καταφέρνουμε να λειτουργήσουμε πιο θετικά απέναντι σε μια κουραστική ή αγχωτική διαδικασία.

Ταυτόχρονα, θέσε ρεαλιστικούς στόχους στο καθημερινό σου διάβασμα. Το να επιθυμείς να βγάλεις μέσα σε μια μέρα την ύλη δυο μαθημάτων για παράδειγμα, είναι γενναίο εκ μέρους σου, αλλά, μπορεί να είναι και αδύνατον. Η συμβουλή μας είναι να ξεκινήσεις από τα δύσκολα μαθήματα και να συνεχίσεις με τα εύκολα. Αν καταφέρεις να βγάλεις την ύλη ενός απαιτητικού μαθήματος θα αισθανθείς πιο όμορφα. Θα συνεχίσεις το διάβασμα σου ξέροντας ότι βγήκε ένα δύσκολο μάθημα.

7. Η επανάληψη είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως

Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν: ‘Επανάληψις, μήτηρ πάσης μαθήσεως’ και δεν είχαν άδικο. Η επανάληψη βοηθά στην απομνημόνευση και στην κατανόηση. Φρόντισε να κάνεις όσο το δυνατόν περισσότερες επαναλήψεις της ύλη σου και δε θα το μετανιώσεις.

Επικεντρώσου στα ‘sos’ χωρίς όμως να αμελείς την υπόλοιπη ύλη. Αν κάνεις μια καλή προετοιμασία για τις Πανελλήνιες, έχεις περισσότερες πιθανότητες να περάσεις στη σχολή που επιθυμείς.

Πανελλήνιες εξετάσεις και εναλλακτικές

Ξέρουμε πόσο απαιτητικές μπορούν να γίνουν οι Πανελλήνιες εξετάσεις. Ξέρουμε ότι μπορεί να υπάρξουν δυσκολίες και αναποδιές. Δεν είναι μια διαδικασία στρωμένη με ροδοπέταλα. Μπορεί να ξεχάσεις, κυρίως πάνω στο άγχος σου, σημαντικά κομμάτια της ύλης. Μπορεί να μην κατανοήσεις σωστά μια ερώτηση ή να βγεις εκτός θέματος. Μπορεί να μη διάβασες καλά ένα κεφάλαιο και αυτό να πέσει στις εξετάσεις.

Η αποτυχία μπορεί να είναι ένα πιθανό σενάριο έκβασης. Μην το αφήσεις να σε καταβάλει. Μπορείς πάντα να προσπαθήσεις ξανά. Υπάρχουν, ακόμα, ΙΕΚ, δημόσια ή ιδιωτικά, που μπορούν να σου δώσουν τη δυνατότητα να συνεχίσεις τις σπουδές σου.

Τέλος, μπορούμε να σου προτείνουμε μερικές τεχνικές και μεθόδους διαβάσματος και μάθησης που ίσως σου φανούν χρήσιμες όπως:  η Μέθοδος Cornell, η Μέθοδος SQ3R και η Mέθοδος Feynman.

Ελπίζουμε τo άρθρο αυτό να σε βοήθησε. Σου ευχόμαστε καλή επιτυχία στις Πανελλήνιες εξετάσεις και ευχόμαστε να κάνεις τους στόχους σου πραγματικότητα.